Wapenkeuze

Dit artikel beschrijft een aantal argumenten voor de keuze van het schermen met wapens binnen onze vereniging. Het beschrijft de inhoud en opbouw van de introductiecursussen zoals die bij onze vereniging ingevuld worden.

De opbouw van de schermlessen vindt plaats op basis van de ontwikkeling van de deelnemers. Vooral voor de jeugd is het van belang dat de wapenkeuze afgestemd is op leeftijd en ontwikkelingsstadium.

Kinderen:

Los van met welk wapen geschermd wordt staat spel binnen alle lessen centraal. Het vrij kunnen rennen, tikken, springen, etc. geeft ruimte aan de bewegingsbehoefte van kinderen. Daarnaast streven wij ernaar om kinderen naar leeftijdsgroep in te delen om sociale cohesie te stimuleren. Hierbij geldt tevens dat schermen is een sport voor drie personen: twee schermers en een scheidsrechter. Net gevolg is dat schermers moeten (leren) accepteren dat een scheidsrechter de handelingen van de schermers soms anders heeft gezien dan zij beoogd hebben en dat zij het vermeende ongelijk van de scheidsrechters moeten (leren) accepteren.

Starten met degen

Kinderen jonger dan 12 jaar zijn van nature vaak nog erg speels en willen graag ongecompliceerd schermen, zonder tactische opdrachten. Binnen de schermsport is schermen met degen het meest toegankelijk en eenvouding omdat er minder regels van toepassing zijn dan bij schermen met floret en sabel. Daarbij is het trefvlak van de tegenstander bij degen het grootst. Dat maakt het treffen van de tegenstander relatief gemakkelijk. Treffen kan alleen met de stompe punt. In tactisch opzicht wacht de schermer op het moment dat de tegenstander zijn geduld verliest en fouten maakt. De degenschermer doet er verstandig aan geduldig te zijn. Schermen is een sport voor drie personen: twee schermers en een scheidsrechter. Het leiden van een wedstrijdje is voor kinderen op degen nog relatief eenvoudig.

Overstap naar Sabel

Voor de meeste tieners wordt het ergens tussen hun 11e en15e jaar interessant om naar een intensievere vorm van schermen over te stappen. Bij sabelschermen wordt aanvallend spelen beloond. Twijfelaars en afwachters krijgen het zwaar en worden uitgedaagd te leren aanvallen. Het sabelschermen wordt gekenmerkt door de schermconventies. Degene die de aanval inzet kan treffen zolang de aanval niet geblokkeerd of gestopt wordt. Zodra dat het geval is krijgt de tegenstander de kans om in de na-aanval te treffen. Sabel heeft een kleiner trefvlak dan degen (alles boven de gordel), maar treffers met de zijkant van de kling zijn ook geldig. De bewegingen zijn potentieel groter bij het sabelschermen. Dat is ook waarom een aanvallende schermstijl loont. Afstandsgevoel en optimaliseren van timing worden essentieel; zaken die voor menig jong(er) kind nog te lastig zijn.

Floretschermen

Voor late pubers, jongvolwassenen en volwassenen kan het interessant zijn om meer tactisch te handelen. Het wapen dat qua aanvallende of verdedigende instelling het meest uitgebalanceerd is, is floret. Net zoals bij sabel is floret een conventiewapen. Denken in schermconventies is mentaal complex en daarom moeilijker. Daarnaast is het trefvlak bij floret het kleinst van alle wapens; alleen romp en keelvlak vormen het trefvlak. Het relatief eenvoudige schermspel op degen wordt met sabel al actiever en aanvallender maar wordt met floret een tactisch spel van fijne techniek, goede conditie en het oefenen van timing en geduld.

Volwassenen:

Bij de introductiecursus Schermen voor jeugd en volwassenen komen alle wapens aan bod. Er wordt begonnen met twee lessen sabel, waarbij in de eerste les alleen getroffen wordt op het masker. Doelen zijn dan het ervaren dat schermen emotioneel is/kan zijn en hoe zeer de schermer zich moet focussen op de tegenstander en diens handelen. In de tweede les staat, naast herhaling van de eindvorm van de eerste les, het aanleren van een samengestelde aanval (aanval in 1-2 of aanval met schijnaanval) centraal. In de derde les wordt er kennisgemaakt met floret en het feit dat je als schermer gestoken wordt door de tegenstander. Het samengesteld aanvallen wordt verder geoefend. In de vierde en laatste les wordt de degen aangeboden, gelijk op een elektrisch wapen met elektrisch berechting. De deelnemers ervaren zo een heus ‘duel’. 

Indien de deelnemers na de cursus door willen gaan met schermen zijn ze van harte welkom om lid te worden van onze vereniging.

Voor de kinderen houdt dat in dat zij afhankelijk van hun leeftijd met een bepaald wapen beginnen. Welke keuze gemaakt wordt hangt af van de hierboven beschreven argumenten af.

Voor de volwassenen staat het vrij om met eender wapen verder te gaan, maar zal de maître een advies geven op basis van zijn ervaringen tijdens de cursus.

Frans Hoeberechts
Maastricht, 23-01-2023